diyabetes mellitus ne demek?

Diyabetes Mellitus (Şeker Hastalığı)

Diyabetes mellitus, genellikle şeker hastalığı olarak bilinen, kan şekeri seviyesinin normalin üzerinde seyrettiği kronik bir metabolizma hastalığıdır. Bu durum, vücudun ya yeterli insülin üretememesi ya da ürettiği insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu ortaya çıkar. İnsülin, pankreas tarafından salgılanan ve glikozun (şekerin) hücrelere girmesini sağlayarak enerji olarak kullanılmasını sağlayan bir hormondur.

Diyabetin temel türleri şunlardır:

  • Tip 1 Diyabet: Bağışıklık sisteminin insülin üreten pankreas hücrelerine saldırdığı otoimmün bir hastalıktır. Genellikle çocukluk veya genç yaşlarda başlar ve ömür boyu insülin tedavisi gerektirir.
  • Tip 2 Diyabet: Vücudun insüline karşı direnç geliştirdiği veya yeterli insülin üretemediği bir durumdur. Genellikle yetişkinlerde görülür ve obezite, hareketsizlik ve genetik yatkınlık gibi faktörlerle ilişkilidir. Yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar veya insülin ile yönetilebilir.
  • Gestasyonel Diyabet (Hamilelik Diyabeti): Hamilelik sırasında ortaya çıkan ve genellikle doğumdan sonra düzelen bir diyabet türüdür. Hem anne hem de bebek için riskler taşıyabilir.

Diyabetin belirtileri şunlar olabilir:

  • Sık idrara çıkma
  • Aşırı susama
  • Açıklanamayan kilo kaybı
  • Aşırı açlık
  • Bulanık görme
  • Yorgunluk
  • Geç iyileşen yaralar
  • Sık enfeksiyonlar

Kontrolsüz diyabet, uzun vadede ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar arasında kalp hastalığı, böbrek yetmezliği, sinir hasarı (nöropati), göz hasarı (retinopati) ve ayak sorunları (diyabetik ayak) bulunur.

Diyabetin yönetimi, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmayı ve komplikasyonları önlemeyi amaçlar. Tedavi genellikle şunları içerir:

  • Sağlıklı beslenme
  • Düzenli egzersiz
  • Kan şekeri takibi
  • İlaçlar (oral antidiyabetikler veya insülin)
  • Eğitim ve destek

Diyabet tanısı, genellikle kan şekeri testleri (açlık kan şekeri, tokluk kan şekeri, HbA1c) ile konulur. Erken tanı ve uygun tedavi ile diyabetin komplikasyonları önlenebilir veya geciktirilebilir.